0
0
di Vittoria Minetti
Ij Pignaté ‘d Castlamont e la scòla ‘d Caluso, la companìa ‘d premià al Monasté.
Bele se con un pò d’artard, ëdcò st’ann-sì, ël 9 ëd novèmber, ël “Circolo Culturale
Langa Astigiana” a l’ha vorsù porté la premiassion dël concors ëd lenga piemontèisa
ant un pòst divers e, a venta dì, ch’a l’ha torna tacaje.
Minca ann a cambia pòst, da Olmo Gentile a Vesime për rivé st’ann al Monasté,
(Monastero Bormida) lor a lo ciamo parèj, un bisó ëd la Langa Astzan-a.
Gigi Gallareto, a l’é ‘l sìndich, na përson-a piasosa e a la bon-a ch’a l’ha savù conté
an mòda ciàira e sensa tròpe paròle la stòria d’un pòst tant avosà.
Ël monasté a l’é stàit fondà dai monio benedetin che, apopré dël 1050 a son rivà da
l’abasìa dla Fruttuaria ‘d San Balègn Canavèis. A l’avìa ciamaje Aleramo, marches
dël Monfrà, për ch’a coltivèisso tute le tère ch’a j’ero stàite devastà dai Sarasin. Tant
a l’é che tuta la val Bórmia, ant ij papé dl’época, a ven definìa “deserta loca” o
“Marchesato del Vasto” visadì “Terra devastata”
Ël castel dël di d’ancheuj a ten ël pòst dël monasté ch’a l’era nassù anlora dont a l’é
mach pì restaje la tor ëd le ciòche e pòchi tòch ëd muraja.
La cesa parochial dël setsent a l’é dedicà a Santa Giulia përchè con minca probabilità,
anans dij benedetin a j’era stansiasse na comunità ‘d monio longobard, tant divòt a
Santa Giulia che, ancora ancheuj, a l’é la patronëssa dël pais.
Ij topònim longobard vej a definisso ‘l teritòri “Braia” ch’a veul dì region davzin a ‘n
fium, ël Bórmia.
La premiassion a l’han fala ant na bela sala dla Comun-a. Ij Pignaté ‘d Castlamont e
ij Bambas ëd Caluso, tant me tuti j’agn, a j’ero un bel nùmer e a l’han portà a ca na
baulà ëd premi. Na longa lista ‘d premìa: Annamaria Caffri, Maria Augusta
Giovannini, Ada Oberto, Maria Bosio, Silvana Sapino, Rosanna Vigliocco, Rita
Turino, Angela Bertolino, Gabriella Mocafico, Luciana Bagnasacco e na pì che
gròssa sodisfassion për la magistra. Da gionteje a la lista a-i é ‘ncora ‘l nòm ëd Maria
Teresa Cantamessa Andrina d’Invrèja che, bele ch’a fasa nen part nì ‘d na scòla nì
dl’àutra, a l’é na canavzan-a pursangh ch’a pija part a tuti ij concors ëspatarà për ël
Piemont e a riess sempe a portesse a ca quèich premi. Për maleur l’età e le gambe a-j
përmëtto pì nen d’esse sempe presenta a le premiassion tutun ij premi a-j rivo con
l’agiut dij volontari.
Ij Pignaté a conòsso Gigi Gallareto da almanch na desèn-a d’agn e, oltra a conòss-lo
an forma ufissial me sìndich, a l’han già vistlo cambré, cusiné, e an minca ròlo ch’a
peussa vnì a taj al moment.
Silvana, Renzo, Clara, Simone e Aldo, un fieulinòt con gnanca n’ann e mes,
piemontèis pursangh, masnà ‘d Clara e Simone, a son ij pivò dël concors ch’a l’han
savù serne për ël disné, a pòchi pass dal Monasté, un bon agriturismo “San
Desiderio” ch’a l’ha smonune na lista ‘d pitanse da bërlichesse ij barbis sensa fé speté
tròp da ‘n piat a l’àutr.
Ant ël dòp mesdì, l’ora ‘d salutesse a riva sempe tròp prest, tutun scasi le doe ore ‘d
viagi ch’a në speto a passo ‘n pressa arcordand la bela giornà passà ‘nsema a j’amis
ëd Loasseul.
Vittoria Minetti
Sindaco Luigi Gallareto
Il Monastero fu fondato da un gruppo di monaci benedettini che, intorno al 1050 circa, vennero da San
Benigno Canavese (abbazia di Fruttuaria) chiamati da Aleramo marchese del Monferrato per dissodare
e seminare le terre devastate dalle invasioni dei Saraceni. Il castello attuale corrisponde appunto al sito
dell’originario monastero, di cui restano soltanto la torre campanaria e pochi tratti murari, in particolare
quelli prospicienti la piazza della torre. Con tutta probabilità esisteva una precedente fondazione
monastica longobarda, testimoniata dal culto di santa Giulia (la cui devozione fu diffusa nell’Italia
settentrionale proprio dai Longobardi) che ancora oggi è patrona del paese e a cui è dedicata la
parrocchiale settecentesca, e da alcuni toponimi longobardi come Braia, che significa regione posta
nelle vicinanze di un fiume.
+ There are no comments
Add yours