di Vittoria Minetti

Sensa rèis e sensa tëppa ij git a sëcco
Cand ch’a l’han comensà a rivé ij primi meridionaj, ël piemontèis as parlava ‘ncora e
tanti ‘d lor a l’han amparalo ‘d pì che bin. I l’hai n’amisa dla provinsa ‘d Fòggia ch’a
l’é rivà an Piemont cand ch’a l’avìa óndes agn e lo parla tant coma mi.
Dël sessanta an peui a l’é spantiasse l’idèja che, parlandje piemontès a le masnà a
sarìo peui trovasse mal a scòla, a l’avrìo tribulà a ‘mparé l’italian e anlora tuti e pròpi
tuti a l’han comensà a comuniché con la famija an lenga nassional. Le nòre ch’a-j
vardavo da brut a le mare madòne s’a-j ëscapava na paròla ‘n ‘dialèt, ij boro as
contavo pì nen: “A me mi, te fai, dicci come ti chiami (ant ël sens “a lei o a lui”)” e
via fòrt. A sto propòsit am ven an ment na madama ‘d mè pais, la fomna d’un maslé
che, anlora, as podìo ciamé “sgnor”. A l’é pròpe stàita chila a deje l’andi a sta mala
costuma brajandje da ‘n mes a l’uss dël negòssi: “Giovanni, vieni che la mamma ti dà
pane e persico e te vai a mangiarlo su per la rampa con le gambe a pendoglioni!”. La
rampa a l’é la montà ch’a pòrta al castel.
Ant ël gir ëd na quaranten-a d’agn la lenga dij nòsti vej a l’é dësparìa d’ant la bòca
dle masnà e coj pòchi che ‘ncheuj a podrìo tramandela a smija ch’a l’abio onta ‘d
parlela ansema a j’anvod. Sòn a l’é un gròss darmagi përchè a l’é tant coma vorèj
sëcché nòste rèis e vëdde meuire nòsta coltura. Nopà s’as va a sgaté ant l’ancreus dij
sentiment e dj’arcòrd as peul trovesse un lumin che un di apress a l’àutr a peul vnì na
lus e peui un feu che cand ch’at ciapa, at ciapa. It peule esse an camin ch’it fas ij
travaj ëd ca o esse ant l’òrt a gavé d’erba ma s’at ciapa it deve sërchete un crayon e
un tòch ëd papé për scrive…….scrive an piemontèis.
Cand che ij grand a saro j’euj për sempe as lasso daré n’ardità ‘d savèj ch’a venta
cudì, cheuje e spantié.

Massimo Iaretti

Happy

3 100 %

Sad

0 0 %

Excited

0 0 %

Sleepy

0 0 %

Angry

0 0 %

Surprise

0 0 %